Zaimki.pl
Zaimki
Rzeczowniki
Teksty kultury
Materiały
Blog
Społeczność
Kontakt
Konto

Zaimki.pl
Strona główna Niebinarne zaimki i inne formy Neutralne rzeczowniki Przykłady z tekstów kultury Dodatkowe materiały Blog Społeczność queerowa Kontakt Mercz Twoje konto Szukaj
Strona główna Niebinarne zaimki i inne formy Neutralne rzeczowniki Przykłady z tekstów kultury Dodatkowe materiały Blog Społeczność queerowa Kontakt Mercz Twoje konto

Moje zaimki to:

on/a/jego/jej

(Formy z ukośnikiem)

Przykłady użycia w zdaniu:

  • Myślę, że on/a jest bardzo miły/a, przyjacielski/a i urzekający/a.
  • Tęsknię za jego/jej śmiechem.
  • Chciał/abym go/jej posłuchać.
  • Chciał/abym posłuchać właśnie jego/jej.
  • Napiszę do niego/niej później.
  • Powiedziałe/am mu/jej, że go/ją lubię.
  • Powiedziałe/am to właśnie jemu/jej.
  • To wszystko dzięki niemu/niej.
  • Spotkałe/am go/ją wczoraj.
  • Spotkałe/am właśnie jego/ją.
  • Wycelowałe/am w niego/nią palcem.
  • Poszłe/am z nim/ą do szkoły.
  • Rozmawialiśmy o nim/ej ostatnio.
  • Chciał/abyś pójść do kina?
  • Czy będziesz grał/a z nami?
  • Kiedy będziesz mogł/a się z nami spotkać?
  • Gdy byłe/am w domu, zacząłe/am gotować.
  • Dostałe/am wyniki egzaminu i jestem z nich zadowolony/a.
  • Każdy/a z nich chciał/a czego innego.
  • To miło, że nas pan/i odwiedza.
  • Czy będzie pan/i kontynuować subskrypcję?
Form on/a/jego/jej używa 14,3% osób niebinarnych.
Dane na podstawie Niebinarnego Spisu Powszechnego 2024.

Odmiana:

Mianownik Dopełniacz Celownik Biernik Narzędnik Miejscownik
on/a /ˈɔ̃n.a/ go/jej /ɡɔ.jɛ̇j/ / jego/jej /jɛˈɡɔ.jɛ̇j/ / niego/niej /ɲɛˈɡɔ.ɲɛ̇j/ mu/jej /ˈmu.jɛ̇j/ / jemu/jej /ˈmu.jɛ̇j/ / niemu/niej /ɲɛˈmu.ɲɛ̇j/ go/ją /ˈɡɔ.jɔ̃w̃/ / jego/ją /jɛˈɡɔ.jɔ̃w̃/ / niego/nią /ɲɛˈɡɔ.ɲɔ̃w̃/ nim/ą /ˈɲĩm.ɔ̃w̃/ nim/ej /ˈɲĩm.ɛj/

Skąd w polszczyźnie tyle różnych form zaimków? Zapraszamy do lektury artykułu: Co warto wiedzieć o używaniu (i tworzeniu) zaimków?

1 os. 2 os. 3 os. Przymiotniki
e/a /ɛ.a/ e/a /ɛ.a/ /a /a/ y/a /ɨ.a/

Udostępnij:

Przykłady z tekstów kultury:

Formy z ukośnikiem (on/a/jego/jej)

  • Wojciech Karpieszuk – Potrzebujemy polskiego Stonewall (w: „Gazeta Wyborcza”) , 2020

    • „Idący/a w alternatywnym marszu aktor/ka Indya Moore (określa siebie jako osobę niebinarną, czyli nie utożsamia się z żadną płcią) apelował/a, by walczyć o prawa transpłciowych, czarnoskórych pracownic seksualnych. Dziś w USA wiele z nich pada ofiarami morderstw.”

  • Renata Kim – Święta wojna o język (w: „Newsweek”) , 2020

    • „[Michał Rusinek] Dowiedziałem się, że w języku angielskim wobec osób niebinarnych można używać zaimków liczby mnogiej – mówi się o jednej osobie „they”. I nie chodzi o to, że zakłada się jej podwójność, tylko że to jest zaimek, który nie wskazuje na płeć. Bo są też takie osoby, które nie chcą definiować swojej płciowości, chociażby jak laureatka/laureat tegorocznego Bookera. W języku polskim jest to trudniejsze, ale możliwe, trzeba się tylko trochę nagimnastykować.”

  • Marta Wawrzyn – 6 rzeczy, które warto wiedzieć dziś rano (w: „serialowa.pl”) , 2020

    • „Bex Taylor-Klaus ("Arrow") dołącza do obsady medycznego pilota ABC "Triage" jako Leonora/Leo, niebinarna stażystka/stażysta w New York Trinity.”

  • Ataki na matkę 8-letniego niebinarnego dziecka (w: „Queer.pl”) , 2020

    • „Mówiono mi, że wykorzystuje moje dziecko, zamiast pozwolić mu/jej na posiadanie "normalnego dzieciństwa. Jednak nie rozumiem, jak ktokolwiek mógłby zmusić 8-latka/latkę do założenia ogromnej sukni, peruki i poświęcenia całej swojej uwagi, wbrew własnej woli.”

  • Przyznano World Fantasy Award (Portal Lubimyczytać.pl) , 2020

    • „W tym roku World Fantasy Award przyznano w ośmiu kategoriach. Za najlepszą powieść uznano „Queen of the Conquered” autorstwa młodego/ej pisarza/rki o nazwisku Kacen Callender (osoba niebinarna). ”

  • Sam Smith: Lady Gaga zainspirowała mnie do coming outu jako osoba niebinarna (w: „Queer.pl”) , 2020

    • „Miałem/am 15 lat, kiedy ukazała się płyta The Fame i miałem/am obsesję na punkcie Gagi. Dała mi całkowite pozwolenie na bycie sobą i bycie dumnym/ą z mojej queerowości. To była forma ekspresji, ale była też w dziwny sposób forma ochrony. To był sposób na niemalże powiedzenie homofobom i prześladowcom: "Trzymaj się z dala ode mnie", ponieważ jestem pewny/a siebie i potężny/a w byciu queer”

  • Miles Cameron – Plaga mieczy (tłum. Maria Gębicka-Frąc) , 2018

    • „Szaman/ka zmrużył/a oczy, słysząc ostatnie słowo. Odpowiedział/a chrząknięciem. Brzmiało twierdząco.”

O co chodzi w tej stronie?

Polska gramatyka jest skomplikowana i silnie zgenderyzowana. Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest używanie innych form niż „on” i „ona”.

Udostępniamy tutaj linki do przykładów użycia (w prostych zdaniach oraz w tekstach kultury: literaturze, prasie, filmach, serialach, muzyce) zaimków i innych form płciowych – nie tylko normatywnych „on” i „ona”, lecz także form niebinarnych, takich jak rodzaj neutralny czy postpłciowy.

Dlaczego należy je respektować? Bo zwracanie się do kogoś tak, jak sobie życzy, jest podstawą relacji społecznych. Nie powiesz do Ani „Franku”, nie powiesz „na ty” do osoby, z którą jesteś „na pan”, itp. A są osoby, które nie chcą, by im mówić „on” ani „ona”. Czy to uszanujesz, świadczy wyłącznie o Tobie.

Warto wrzucić link do swoich zaimków na swoje profile na portalach społecznościowych – nawet jeśli jesteś cis (= nie trans) i używasz „on” lub „ona”. – ponieważ dzięki temu pokazujesz wsparcie dla społeczności trans i normalizujesz podawanie zaimków przez osoby, których zaimki nie są oczywiste (więcej powodów tutaj).

Formy neutralne płciowo – jak np. „moi drodzy/drogie”, „drogie osoby”, „wszys* chętn*”, „jesteś wspaniałx”, itp. – są też przydatne, gdy zwracasz się do grupy ludzi lub do osoby, której płci nie znasz.

Już teraz w codziennej polszczyźnie używamy wielu form neutralnych płciowo: „moje kochanie zrobiło mi niespodziankę”, „proszę przyjść do szkoły z rodzicem”, „w urzędzie powiedziano mi, że...”, „dzwonili z gazowni”, „będę robić”, itp. Tutaj idziemy po prostu o krok dalej.

Strona główna